Showing posts with label Dongeng Sunda. Show all posts
Showing posts with label Dongeng Sunda. Show all posts

Tuesday, June 5, 2018

Dongeng mistis "Kuntilanak"


Lalaunan Nyimas nutupkeun panto cai. Lalaunan ogé, nurunkeun sukuna, ngaléngkah ka handap, ngaliwatan tilu tangga nu leueur kasimbeuhan ku cai ti jero. Sanggeus hareupeun panto nu rék ka imah, teuing timana jolna, angin ngahiliwir kana pundukna. Tiis. Nyimas ngarérét ka lebah panto cai nu nutup. Kapireng sora cai nu kawas ngamalir kana paralon handap, padahal geus sababaraha menit katukang, cai kuduna eureun  ngamalir.
Teu pati dipikiran. Nyimas ngaleupaskeun dua sendal capitna, sukuna diteueul-teueulkeun kana kékéséd nu garing, tuluy bus ka jero imah sanggeus saméméhna ngonci ti jero.

Golédag gigireun orok beureum nu tacan sabulan aya di alam dunya. Awak Nyimas nyaréri kénéh, lalinu, tilu jaitan teuing leuwih waktu réngsé ngaheujeun si jabang bayi. Leumpang gé kawas nu léléngkah halu sakapeung mah. Uyuhan ku kituna mah, ngawulaan sorangan ti réngsé lahiran téh. Ti mimiti ngurus orok, nyeuseuh, popoé, ngaléot tepika ngawulaan kadaharan ogé ku sorangan. Sakali-kali éta ogé lanceukna nu sarua ripuh ngurus budak sapopoéna,  nepungan. Tuluy mantuan. Tapi tara kungsi lila, ukur memenitan.

            Nyimas dumuk di kontrakan, teu boga imah. Salakina gawé di pabrik tékstil nu cenah moal lila deui bangkrut. Tiap poé balikna burit, anakna nu cikal nu umurna can panceg lima taun, can bisa kaarah gawé mun sakalieun indungna nitah meuli uyah ka warung ogé.
            Jarum pondok museur kana angka sapuluh waktu Nyimas ngeukeupan orok nu ngagebra. Salakina réngsé Isya disalampeur babaturanna. Diajak gapléh. Saenyana Nyimas keuheul nataku, teu kira-kira salakina indit ninggalkeun manéhna katilu anaknna di imah kontrakan nu kacaritakeun loba jurig.
            Séak … angin nyéak. Nyimas ngarénjag. Naha aya angin ka jero imah, sakitu rérégan nutup, malah liang angin di luhur jandéla jeung panto ogé geus rapet ditutupan ku koran. Najan teu tarik, kana puhu ceuli Nyimas atra sora nu seuri, nyikikik. Siga sora awéwé. Nyimas reuwas. Ceulina rancung-rancung waktu kadua kalina sora nu nyikikik téh aya deui. Nu kadua mah, rada lila, aya kana sababaraha detikna. Puringkak, bulu punduk Nyimas muringkak. Awakna dakdumadak ngeleper, tapi satekah polah nahan rasa sieun nu mimiti nyaliara. Geuwat cengkat tina kasur nu ngahaja diamparkeun tiap peuting di tengah imah. Ngarawu orok tuluy gagancangan blus ka kamar. Panto dikonci pageuh ti jero. Orok digolérkeun di gigireun lanceukna  nu keur kérék.
            Panon Nyimas teu daék peureum, pikiranna masih museur kana sora nyikikik tadi. Teu bisa dipastikeun dimana éta sora, tapi Nyimas ngarasa sora nu pikasieuneun éta téh datangna ti rohangan tukang, tukang pisan, juru pisan … nyaéta  pernahna ti jero cai. Nya, Nyimas yakin ti dinya. Menit-menit ka hareupna karasa lila, ras Nyimas inget kana caritaan tatangga waktu dua bulan katukang anyar nyicingan ieu imah, cenah mah di imah kontrakan ieu nu lega ku rohangan téh, didumukan ogé ku loba mahluk salian manusa. Matakna harga kontrakan imah téh kaitung murah. Nurutkeun béja deui, unggal nu kungsi nyicingan imah ieu, kabéh gé kungsi ngarasakeun ayana bangsaning jurig di dieu. Wallahualam… Nyimas teu pati percaya. Keur dirina nu harita bulan alaeun, manggih kontrakan nu murah téh leuwih penting tibatan ngadéngé nu teu pararuguh jeung bangun nu pamohalan. Lain teu percaya ka bangsa nu kitu, tapi embung kaganggu ku béja-béja nu can pasti.
            Cikikik, sora nu nyikikik téh disada deui. Puriding, Nyimas muriding. Awakna ngadarégdég. Orok dikeukeupan pageuh. Nyimas yakin ayeuna mah, éta sora kunti. Kuntilanak. Mahluk nu cenah jurig awéwé nu buukna panjang ngarambueuk, beungeutna ruksak pikasieuneun, papakéanana daster bodas kuleuheu. Nyimas gé karék inget, tadi manéhna ka cai pikeun miceun getih tina bagéanna nu kagetihan. Nyimas enya-enya poho kana caritaan Téh Ana, lanceukna nu sababaraha kali geus pangalaman orokan.
            “Kadé Nyi… ulah wani-wani ngumbah getih saentasna langit hideung,” pokna peupeujeuh. “Kajeun teundeun heula wé, buntelkeun... keun isuk deui wé ari panonpoé geus bijil, kakarék beresihkeun.”
            “Bisi dicokcrok ku kunti nya, Téh?”
            Nyimas gé karék inget, imah kontrakan ieu, bagéan rohangan tukang jeung imah tatangga nu nukangan, ukur diwatesan ku susukan. Ceuk béja, di susukan kunti resep kekeceprekan ari poé geus ingkah, komo deui disampakkeun getih ti nu hudang ngajuru. Inget kadinya, Nyimas beuki pageuh ngeukeupan orokna.
            Jam dinding di tengah imah disada sabelas kali. Salaki Nyimas nu mimindengna mah polahna kawas budak ngora, can kénéh mulang. Antara rasa keuheul jeung sieun, pagalo dina jero dada. Nyimas  murungkut nyuksruk kana awak orok beureum nu leutik. Tina awakna nu begang nu dibungkus ku baju daster nu lalayu sekar, tina pinarepna nu tumawon, barijil késang badag késang lembut. Sabisa-bisa Nyimas ngagerendengkeun kalimah ampuh pikeun ngusir kunti nu bisa waé nyampeurkeun, tapi dakdumadak biwirna hésé deui éngab. Dada Nyimas turun naék, satekah polah nyinglarkeun rasa sieun nu mingkin nyaliara. Rarasaanana, sora nu nyikikik téh disada deui, ayeuna mah lain ti jero cai, tapi beuki deukeut, beuki deukeut baé.
            Sora panto hareup nu digedor tarik ngalantarankeun Nyimas ngarénjag reuwas. Ceulina masih rancung ngadédéngékeun sora nu nyikikik nu ayeuna mah leungit. Pindah kana sora panto hareup nu teu eureun-eureun digedoran. Nyimas ngusap dada. Lalaunan cengkat, orok beureum nu can dicukuran tepika peuting ieu, masih ngagebra teu kagareuwahkeun ku sora panto nu digedoran tarik ku jalma teu boga pikiran nyaéta bapana, salaki Nyimas.
            “Nyimas… nyaring atuh!” ti luar, salakina ngagentraan. “Naha tengah imah beut dipoékan? Tara-tara ti sasari! Hurungkeun atuh!”
            Nyimas kerung. Rarasaan manéhna teu mareuman lampu nu dimaksud. Pegat meureun, pikirna.
            “Nyimas… geuwat buka atuh!” salakina ngagorowok ti tepas hareup, leungeunna eureun ngagedoran panto.  “Yeuh Akang mawa maratabak paméré si Adung!”
            “Enya Kang… sakedap,” témbal Nyimas bari menerkeun kancing daster nu muka. Bari ngararasakeun peurih dina bagéan awakna urut ngaheujeun si jabang bayi, ngojéngkang tina dipan butut, tuluy muru gagang panto. Bray panto kamar muka. Bener ceuk salakina, rohangan tengah imah téh pareum padahal Nyimas teu rumasa mareuman. Karék gé rék ngaléngkah tina lawang panto, bari leungeunna cupu-capa kana témbok néangan stop kontak, najan poék rohangan tapi panon Nyimas awas kénéh.
            Dina luhur kasur kapuk ipis di tengah imah, nyampak aya nu keur nanghunjar. Awéwé buuk panjang ngarambueuk, beungeutna ruksak. Pakéanna nu bodas kuleuheu kawas daster. Barang nempo Nyimas nu ngarénjag, nu keur nanghunjar dina kasur kapuk téh nyikikik. Pikasieuneun.
            Ti luar, sora salaki Nyimas gegeroan deui, kana sababaraha kali. Tapi saeutik gé teu tepi kana ceuli. Nyimas geus teu kaburu inget deui nanaon, kaburu teu inget di bumi alam.***
Cililin, 28 Pebruari 2014

http://mangle-online.com/pidangan/perelean/1399341889

Dongeng mistis "CCTV"

Bérés ti swalayan tas meuli kuéh, mobil tuluy ngageuleuyeung muru ka toko éléktronik. Kuéh mah keur boro-boroeun Mang Anta jeung Bi Anta di lembur, ari ka toko éléktronik butuh kaméra CCTV sababaraha hiji keur imah di lembur.
Mang Anta jeung Bi Anta geus pok deui-pok deui nitah nuar tangkal balingbing nu aya di hareupeun imah. Salian ti ngahieuman téh mawa geueuman deuih, eukeur mah euweuh nu nyicingan, katambah-tambah remen nu kawénéhan cenah.
Percaya teu percaya. Baheula ti leutik nepi ka gedé cicing mangtaun-taun di éta imah, betah waé nu aya, teu kungsi papanggihan atawa ngalaman nu anéh-anéh.

“Bumi mah Dén, kangaranan tara dicalikan sok sering kawartoskeun teras dilindih ku nu lembut, komo ieu bumi Adén nu sakitu ublug-ablagna,” ceuk Mang Anta basa kabeneran kuring jeung pamajiikan lolongok ka lembur.
“Atuh Emang jeung Bi Anta tos ngalih ka dieu,” pok téh dihaminan ku pamajikan.
“Sanés nampik pangasih Dén, di rorompok mah sok sanaos imah réyod ogé, Emang jeung Ibi mah teu weléh betah,” pokna deui.

Mang Anta jeung Bi Anta téh dulur jauh. Dipercaya pikeun ngurus imah. Imah warisan ti indung jeung bapa. Dulur-dulur teges kabéh sapuk imah téh dipasrahkeun ka kuring, bagéan si bungsu cenah imah mah. Kuring sorangan asa teu ngaboga-boga, imah kolot mah imah saréréa anak-anakna.
Dulur-dulur teges kabéh dumuk di kota siga kuring, aya nu di Jakarta, Bogor jeung di luar Jawa. Balik ka lembur téh taun kali. Ku lantaran sok dipaké kumpul  najan taun kali, imah téh ku kuring ngahaja dibebetah dibangun deui, digedéan jeung ditingkatkeun ngarah lalega.
Ayeuna balik ka lembur téh sorangan, pamajikan hayangeun ngilu ngan teu bisa cenah lantaran geus kagok jangji jeung ibu-ibu pangajianana. Dibibita rék murak dewegan jeung pais lauk emas karesepna keukeuh mugen. Éra geus jangji pajarkeun téh cenah, kalah tuluy pesen waé naratay.
Nepi ka lembur téh pasosoré, kituna mah kaharti da ti Bandung ogé kuring indit pabeubeurang. Saperti biasa waé kuring mah tuluy ka imah Mang Anta, asa geus ka kolot sorangan ka anjeunna téh. Mobil diparkir di buruanana, leungeun ranggém mawa oléh-oléh.

“Geuning meuni sonten sumping téh Den?” Mang Anta ngabagéakeun.
“Enya puguh, beurang angkatna jeung nyalsé di jalanna,” pok téh.
“Nyalira waé ning, si Etéh ka mana?” pokna deui, maksudna nanyakeun pamajikan kuring.
“Aya urusan di bumi, kawitna mah hoyongeun ngiring, pesen pais lauk emas puguh,” cékéng téh.
“Keun engké mun uih dibekelan,” pokna téh bari pak-pik-pek bébérés di tengah imah.
Teu lila Bi Anta ngurunyung bari nyuguh-nyuguhkeun lalawuh.
“Duh, jadi ngaririweuh kieu,” cekéng téh.
“Ngaririweuh naon, puguh Ibi nu nyuhunkeun dihapunten teu tiasa nyampakkeun. Da kieu geuning Dén adatna di kampung mah,” ceuk Bi Anta. Baheula kuring diasuh ku Bi Anta, matak asa miindung pisan ka anjeunna téh.
“Ari Si Sarip kamana?” cekeng téh nanyakeun budak bungsu Mang Anta nu keur meumeujeuhna pamuda.
“Ah, biasa waé si éta mah ngador. Paling keur ulin jeung babaturanan,” ceuk Mang Anta.
“Engké hayang dibaturan masangkeun CCTV di imah jeung Emang sakalian,” cekéng téh.

Ti dinya mah tuluy uplek ngobrol. Bérés ngobrol kuring jeung Mang Anta tuluy muru ka imah kuring. Bi Anta mah cenah rék tuluy néang Si Sarip.
Ti luar imah katémbong raresik, Mang Anta jeung Bi Anta mah teu weléh kapaké baranggawéna téh. Najan témbong rada geueuman da euweuh nu nyicingan, tapi ari kaurus mah témbong nyari waé imah téh. Di jerona lalecir balas rutin diurus.
Kuring tuluy pak-pik-pek masangkeun CCTV dibaturan ku Mang Anta, teu lila jol si Sarip datang jeung babaturanana duaan. Loba nu mantuan mah masang kaméra téréh bérésna.

“Mang, engké peuting hayang dibaturan mondok di dieu?” cekéng téh, “jeung si Bi Anta waé di dieu,” beuki burit mah asa ngarasa keueung, biasana mah sok jeung pamajikan ari ieu sorangan.
“Duh, Emang téh bagéan ngaronda peuting ieu mah, Dén.”
“Usum kénéh nya ngaronda di dieu mah? Lain nyéwa satpam atuh?”
“Galibna kieu da di lembur mah, Dén,” walon Mang Anta, “Sarip daék ngendong di dieu ngabaturan?” pokna ka si Sarip nu masang-masangkeun kabel.

Nu ditanya sakedapan mah kalah murungkut siga aya nu dipikasieun, tapi tungtungna mah unggeuk.
Mang Anta jeung barudak pamit mulang, si Sarip mah engké kadarieu deui cenah. Imahna teu pati anggang aya kana sababaraha ratus méter. Ngan imah kuring mah rada nenggang wungkul nyokot ka tungtung lembur.
Kuring tuluy ngaroris CCTV tina komputer, ngahaja disambungkeun langsung kana laptop méh peuting ieu bisa di cék. Terus terang waé kaidean ku film Hollywood “Paranormal Activity” nu populér di Amerika, masang CCTV sangkan muguhkeun aya henteuna lelembutan di imah jeung sabudeureunana. Komo ieu kasebutna imah kosong, hayang ngabuktikeun bener jeung henteuna jalma-jalma nu kawénéhan téh.
Bérés masang CCTV terus ka imah Mang Anta, rék ngadon dahar. Ti dinya tuluy uplek deui ngobrol, obrolan téh geus lain obrolan sono tapi geus ngésér kana obrolan mindeng kawénéhanana urang lembur mun pareng ngaliwat ka imah peuting-peuting.

“Nu mindeng maranggihan téh cenah lolobana rupa awéwé ngora nu maké papakéan sing sarwa bodas, témbong sok gagalacangan dina tangkal balingbing,” ceuk Mang Anta, “Amang mah can kungsi kawénéhan rék beurang rék peuting ogé, ngan Si Ibi mah kungsi dua kali nangenan téh,” ceuk Mang Anta deui, Bi Anta ngahaminan ku eunggeuk. Incuna nu meujeuhna bangor ogé ngadadak ngahép-hép ari ngobrolkeun nu kitu mah.

“Harita téh lampu teu acan diharurungkeun da tos nyaba ti dulur, manéhna embungeun ngahurungkeun da carapé,” Bi Anta nyaritakeun papangihanana bari ngadilak ka Mang Anta, “atuh kapaksa ku Ibi. Nuju aya di bumi bet kapireng sada nu ceurik bangun nu kanyenyerian, dipilarian ka unggal rohangan weléh suwung. Tapi waktos ka luar bet atra kakuping ti lebah tangkal balingbing, teu ngémut deui nanaon ngan beretek waé lumpat. Ti harita Ibi kapok tara wani deui ngahurungkeun lampu ari liwat magrib mah.”
“Ngompod waé kétang Dén, si Ibi mah, biasa da jalma ngompod mah sok didoja,” ceuk Mang Anta ngagonjak pamajikanana, nu digonjak témbong jamedud. “Emang mah nu matak asa teu manggihan nanaon, kungsi sababaraha kali mondok, ah tibra-tibra waé. Ngarepkeun puguh dibaturan ku nu geulis mah,” pokna deui ditungtungan ku ngahéhéh.
Teu lila babaturan si Sarip datang, ngan saurang.

“Mana si Juned?” ceuk Mang Anta.
“Sieuneun si Juned mah,” témbalna bari tuluy diuk gigireun si Sarip nu tatadi ngadédéngékeun.
“Babakuna mah Dén,” Bi Anta nuluykeun deui caritaanana, “mimiti remen kabéjakeun téh ti saprak aya nu maot keur kakandungan. Maotna sasatna ngagantung manéh di kamarna lantaran euweuh nu daék tanggung jawab. Nu boga dosana mah ayeuna geus di bui.”
“Kutan di ieu lembur aya kajadian sarupa kitu?” cekéng téh asa teu percaya.
“Jaman ayeuna mah teu di mana teu dimendi Dén, matak Mamang mah melang ka Si Sarip, sok mindeng éta ogé digelendeng ngomat-ngomat ulah nepi ka kalajuran napsu, kudu salawasna éling.” Mang Anta mairan,  “atuh mun geus hayang kawin kari balaka, moal burung dikawinkeun ku Mamang mah,” pokna deui bari ngarérét si Sarip, nu dirérétna tungkul.
“Cenah ceuk nu kungsi manggihan mah,” Bi Anta nuluykeun deui obrolananana, “Budak barangor éta téh kungsi nguliwed di pipir imah Adén, da sakapeung mah pagerna téh sok tara di konci ku Ibi, angkeuhan téh engké soré rék ngahurungkeun listrik. Ngan ti saprak remen kabéjakeun sok didatangna ku nu ngadon rék barobogohan mah, teu weléh di konci, tayohna ngarasa tumaninah da sepi jeung euweuh sasaha na gararejul téh.”

Niat masang CCTV hayang nitenan aktivitas nu araranéh ogé ngadadak ngarempod ari ngadéngé béja pikasieuneun kitu mah. Asa ngadadak tingpuringkak saawak-awak.
Mobil nu diparkirkeun di buruan Mang Anta dipindahkeun parkirna ka imah kuring. Si Sarip katut babaturanana mah engké bada isa rék datangna cenah, aya tugas ngawurukan ngaji heula magrib. Kuring mah tuluy waé ka imah.
Tangkal balingbing nu aya di buruan beuki dieu asa beuki gedé waé, luhurna geus ampir rék mapakan imah. Kuring saré téh di loténg nu kamarna nyinghareup pisan kana tangkal balingbing, sanggeus ngadéngé obrolan ti bi Anta mah asa rada muringkak melong tangkal balingbing téh.
Inget tangkal balingbing téh keur melakna jeung Apa. Harita téh melak bungbuahan tilu tangkal; arumanis, balingbing jeung rambutan. Tiluanana jaradi ngan arumanis jeung rambutan mah dituar. Nu sainget mah tangkal rambutan dituar lantaran dijadikeun jalan keur parkir mobil jeung garasi.
Bada Isa kuring ngecékan rohangan nu disorot ku CCTV. Teu lila bél disada, pasti si Sarip cekéng téh bari tuluy ningali CCTV nu nyorot panto hareup, horéng lain da geuning pangawakanana wanoja, tapi saha nya asa teu wawuh? Kuring tuluy tuturubun muru panto hareup.
Barang dibuka rada ngajenghok, horéng pamajikan sorangan nu datang téh.

“Mamah, jeung saha ka dieu? naha teu wartos wartos? Kana naon ka dieu?”
“Hayang waé ka dieu. Jeung supir tapi tuluy balik deui supir mah,” pokna pondok, capéeun tayohna mah da semu hahéhoh.
“Apan tadi basa Bapa angkat diajak. Karunya atuh supir dititah balik deui mah? Lain dititah ngendong sakieu buritna.”
“Aya perlu deui cenah.”

Kuring jeung pamajikan tuluy muru kamar. Pamajikan mah langsung ngagolédag, kuring tuluy manco deui kana laptop, nitenan unggal rohangan nu dipasangan CCTV. Teu lila bél imah disada deui, moal jauh pasti si Sarip jeung baturna. Barang dibuka teu nyalahan.
“Bisa keueung mah baé teu mondok ogé, Bapa mah da aya réncang, bojo nembé dongkap,” cekéng téh. Karunya da si Sarip jeung baturna téh siga nu kapaksa daék mondokna ogé.
Si Sarip jeung baturna sakedapan mah ukur silih pelong, tapi teu lila paromanna katémbong marahmay. Sanggeus kokonci mah kuring tuluy muru ka kamar. Pamajikan teu pati loba ngobrol, bangunna téh kawas nu carapé. Disedek ku panannya naha maké nyusulan, keukeuh waé jawabanana téh da hayang bari semu baéud.
Biasana adat pamajikan téh lamun keur baéud kitu mah aya kakeuheul nu dikemu. Isuk ogé beurang sok balaka, moal jauh pasti aya masalah jeung ibu-ibu pangajianana. Matak teu pati tetelepék ditanya, diantep waé sina istirahat. Kuring mah tuluy ningalian CCTV. Dicekan unggal rohangan, kaasup kaméra kamar sorangan, asa keueung ari ditingali tina CCTV peuting-peuting mah, komo waktu ningali kaméra nu nyorot kana tangkal balingbing. Ras inget kana obrolan awéwé reuneuh nu ngagantung manéh, awak ngadadak tingsariak. Kuring tuluy ngoloyong muru ka pamajikan na kasur.
Hudang-hudang téh kagebah ku Mang Anta nu ngagugudrag kamar. Awak karasa balideg, lieur jeung paranas tiris. Pamajikan geus teu nyampak. Kuring tuluy hudang nepungan Mang Anta.

“Saurna aya Etéh, Den?” ceuk Mang Anta siga nu hayang muguhkeun.
“Enya aya, lain barang datang téh ka imah Amang heula cenah, pan dahar heula lin?” kuring anéh ku pananya Mang Anta.

Mang Anta jeung Bi Anta kalah papelong-pelong, paromanna katémbong pias. “Nu matak teu aya sasaha, teu aya nu datang, Ibi gé kawartosan téh tadi waé ti si Sarip,” walon Bi Anta.
Giliran kuring nu ngarasa reuwas. Terus nyalukan pamajikan jeung néang ka unggal rohangan imah, weléh taya nu némbalan. Mang Anta jeung Bi Anta ngaroris barang-barang di imah bisi aya nu leungit, euweuh nu cécél nu bocél. Jajantung ratug, awak karasa tingsariak inget ka nu maturan peuting saré.
Beurangna CCTV nu kérék meunang masang kamari téh dibukaan deui. Muruhkeun ka urang lembur. Kuring mah tuluy waé mulang, nyéwa supir nu bisa di lembur. Teu kuat mawa mobil ku sorangan mah, awak ngagibrig paranas tiris.
Nepi di imah pamajikan muru-muru pais lauk emas, bari teu eureu-eureun naléngténg kumaha-kumahana kaayaan di lembur, teu papanjangan dijawab téh, masih kénéh reuwas ku kajadian nu karandapan.
Sababaraha poé ti harita, geus rada nyalsé jeung teu pati teuing reuwas kuring muka filé rékaman CCTV. Tina CCTV nu nyorot tangkal balingbing bet aya awéwé nu papakéanana sing sarwa bodas turun, terus asup muru imah. Kasampak panto dibuka ku kuring. Teu dituluykeun lalajona, kaburu ngadégdég jeung paranas tiris deui awak.***
Cisompét, Oktober 2014

http://mangle-online.com/pidangan/perelean/1419442894

Dongeng mistis "Tarung di Alam Gaib"

Awak teuing ku leuleus taya tangan pangawasa. Diuk dina jok mobil teu nangreu, golosor deui-golosor deui ngagolosor. Mobil ngadius ka Ciater, muru penginapan Villa “Sari Alam”. Lain arék mondok, ieu mah rék ngadon réfrésing ceuk barudak ayeuna téa mah bari sakalian marandi di kolam renangna anu caina panas. Kitu sotéh bubuhan dibawa ku minantu nu ngadunungan ka nu kagungan Villa “Sari Alam”, bageur pisan aranjeunna téh. Tara ngorétkeun, ulah boro ngojay najan mondok ogé sok ditawaran, ngan kuringna wé ngarumasakeun manéh.

Sadatangna ka Villa, barudak mah teu reureuh heula, langsung bubulucun, gebrus marandi siga nu barungah pisan, silih simbeuh kokojayan bari garogonjakan. Sabalikna kuring, bororaah hayang ngojay atawa ngeueum, awak teu puguh rasakeunaneun. Leuleus téh teuing ku leuleus.
Nungguan waktu nepi ka soré asa kacida lilana. Sajam jadi karasa sababaraha jam, panonpoé siga nu horéam ngagilir ngoléséd ka beulah kulon, kalah pepedut wé mimiti rabul minuhan wewengkon villa.
Waktu soré teu burung datang, barudak ngaruniang haranjat tina pangojayan. Sanggeus diaranduk terus digaranti baju teu poho maraké jéket, nyingkahan awak tina katiris hawa gunung.
Sanggeus pamitan sarta nganuhunkeun kanu jaga, da nu kagunganana aya di Bandung terus mulang. Mobil ngoloyong ngaliwatan panto gerbang ninggalkeun villa. Sajajalan awak mingkin teu puguh rasakeuneunana. Hayang buru-buru geura tepi ka imah, barudak mah sararé bakat ku capé meureun.
Sadatangna ka imah teu sirikna meubeutkeun manéh, guprak kana risbang. Meunang saminggu diopname di rumah sakit. Sanajan boga kartu Asuransi Kesehatan teu buru kapaké, da asupna ka rumah sakit swasta. Lain gujih, ieu mah panyakit nu miheulaan datang, méméh daftar pingsan heula.
Aya di imah acan cageur bener, awak masih kénéh karasa lungsé, gawé ukur nyangkéré di balé. Ubar mah aya sababaraha rupa nalambru di juru kamar dina méja diwadahan piring alas.
Keur ngararasakeun kalungsé, diburuan aya nu nyalukan. Budak lalaki nu nyalukan téh, sorana mah sora tatangga nu aya tukangeun imah. Sababaraha kali nyalukan, tapi teu terus ditémbalan. Didédéngékeun bisi salah, tetéla sora budak pamuda Si Yayat tatangga tukangeun imah.

“Pa ... pa ... aya nu nyaur!”ceuk Si Yayat.
“Saha...?”
“Itu Pa, saurna urang tarung paduduaan ayeuna!”
Leng mikir, naha maké aya nu ngajak tarung sagala?

Pipikiran kulincas-kalinces, lir ibarat lampu cempor leutik katebak angin. Lalaunan, pes seuneuna pareum. Liwat ngaliwatan alam sampeureun, poék mongkléng buta rata, ceuk nu bohong mah teu katempo tungtung curuk-curuk acan. Poék-poék pisan, meredong taya cahaya sakolényay.
Di buruan, bener aya hiji lalaki maké sorban, awakna péndék purékel ngajega pasang kuda-kuda. Kuring turun ka buruan, nyampeurkeun lalaunan, song sasalaman. Nu ngajéga teu malesan, malah kadon mundur bari ngépéskeun leungeun kuring.

Panasaran disidik-sidik, tetéla manéhna téh lain sasaha. Nyata-nyata tatangga imah écés pisan aya tanda dina dirina, panonna pécak. Kunaon manéhna ngajakan tarung, padahal asa teu boga musuh hirup téh? Tapi ras inget kana kajadian katukang saméméh kuring gering. Kungsi pembantu manéhna ngomong, dititah ku dununganana meuleum menyan jeung ngawurkeun kembang di hareupeun warung kuring. Teu diwaro, inget téh bisi jadi ngipiskeun iman.
Teu kanyahoan manéhna luncat bari nyépak satakerna, hélob kuring ngahélob. Mun éta sepakan keuna ka kuring, piraku kuring teu ngabeng. Sépakan disusul ku peureup nu buleud, hiuk-hiuk ngaliwatan puhu ceuli, bangbaraan. Sababaraha kali kuring ngagiwarkeun peureup manéhna, manéhna mingkin nafsu sabab tonjokanana teu keuna-keuna ka kuring. Sakalina kuring malikan nonjok, ceplos deuih teu keuna, kalah angin wé ngahiuk kasurungkeun peureup. Tetéla, manéhna lain lawan-lawaneun méméh mumuluk, pangabisana teu bisa disebut lumayan.

Tarung lain sakeudeung-sakeudeung, geus karasa lilana. Buruan urut tarung ledug tapak suku, tatangkalan nu aya di sakuriling buruan tumpur katincakan. Panyawéran sawaréh kentengna pru-pre pareupeus jeung saremplek urut katéjéh.
Hiuk peureup manéhna ngahiuk. Kuring ngahelob, suku diréngkaskeun ka manéhna bari dibarengan ku peureup nu buleud, hiuk jebrod. Peureup kuring keuna kana mamarasna, soloyong manéhna ngagoloyong, bru nambru sisi kamalir.
Engapan ngahégak naék turun, peureup masih kénéh buleud. Panon muncereng nyidik- nyidik nu nambru. Koléséd manéhna hudang lalaunan. Kuring mundur saeutik, sayaga bisi manéhna narajang teu kanyahoan.
Teu salah tina panyangka, manéhna nguniang hudang. Jleg nangtung deui sabihara- sabihari jiga nu teu aya kanyeri. Kuring mundur bari metakeun kuda-kuda bisi manéhna narajang. Hiuk-hiuk aya nu ngahiuk hareupeun beungeut. Lob kuring ngelob, sababaraha kali, hiuk ka handapeun suku, gajleng kuring ngajleng, cle dina suhunan. Nu diheumbatkeun singhoréng bedog. Teu sabaraha rupana mah, ngan kaciri seukeutna, sababaraha kali diheumbatkeun sababaraha tangkal jeruk di buruan nu sakitu gedena alambruk.
Hiuk deui manéhna ngaheumbatkeun bedogna. Ku kuring digiwarkeun kabeulah kénca, disusul ku peureup katuhu nu ngeplos teu katahan kana palebah angenna. Hék cenah, koloyong manéhna ngagoloyong teu tahan nahan tonjokan. Manéhna mundur nahan kanyeri tapi bari taki-taki, masang kuda-kuda. Belesat manéhna ngabelesat, hiuk-hiuk jebrod, peurerupna ninggang kana dada. Bru kuring nambru kasurungkeun, katambah-tambah bakat ku tarik hémbosna angin nu marengan peureup, sabab kuda-kuda kuring teu teu ajeg. Kuring nyangsaya ampir teu walakaya, untung masih dibéré éling, gep kana parabot nu nyangklék dina cangkéng.
Biur, biur siga seuneu cahayaan, narajang kuring nu nyangsaya. Kuring sababaraha kali ngagiwarkeun nahan gempuran manéhna, ku cara ngagilirkeun parabot nu dicekel.        
Tayohna manéhna mingkin nafsu, terus nyerang sabulang-béntor. Sababaraha kali nyerang sababaraha kali katahan. Tungtuna nu katétér manéhna, éléh najan teu nepi ka paragat. Biur manéhna ngapung ka awang-awang jauh ka tungtung langit, mingkin jauh-mingkin jauh les duka kamana.
Bray, kuring beunta lalaunan. Késang karasa ngorolok maseuhan saluar awak. Tikoro karasa garingeun, halabhab hayang nginum. Awak ngalempréh, teu kuat malik-malik acan.

Ngahuleng mikiran nu geus kajadian. Nu disebutkeun tarung diburuan téh nyatana aya di kamar ditempat saré. Saha atuh ari nu bieu tarung jeung kuring? Ari ka lalaki batur tarung mah apal, enya tatangga, ngan pédah bajuna wungkul diganti maké sorban. Ret kana bilik, aya keris nyelap, panjangna kira-kira sajeungkal satengah. Ras inget kanu méréna, bakat ku haat cenah méré kanyaah bawana ti Cirebon. Naha éta kitu pakarang nu dipaké gelut téh? Lain percaya kanu kararitu, sanajan meunang teu ngabibisani, aya kalana jelema loba nu salah, malah muhit ka nu kararitu. Nu jelas tadi katémbong lamun enya éta, geus ngilu bébéla, mudah-mudahan wé lain pikeun ngipisan iman, tapi keur ngandelan iman. Teu aya deui nu langkung kawasa iwal ti Gusti Nu Maha Maha Suci, Nu ngajaring urang beurang jeung peuting.
Waktu geus ngagayuh ka waktuna Magrib. Awak beberesih sanajan ngan ukur ku elap baseuh. Kodomang ngadongkang ubar nu nyampak dina méja. Lep-lep sababaraha hiji, dituturkeun ku cai hérang. Barangdahar mah acan sabaraha, matak awak karasa leuleus kénéh. Jeung apan deuih ku doktor rada dicegah, barangdahar téh hususna nu ngandung sabangsa tipung kudu rada dikurangan.
Kakara gé rék golédag ngagolédag deui, aya nu ngaharéwos kana ceuli duanana.
“Ulah saré waé kudu taki-taki,” ceuk nu ngaharéwos kana ceuli beulah kénca.
“Lah baé, aluk mah sampeurkeun jelema tadi téa, tangtang sakalian!” ceuk nu ngaharewos beulah katuhu.
Astaghfirullaaharazhim, alladzi laa ilaaha ilia huwal hayyul qayyuum, wa atuubu ilaih.***

http://mangle-online.com/pidangan/perelean/1421836923
Saung Anggrék, Subang, Pertengahan November 2014

Thursday, May 5, 2016

Dongeng Si Kabayan Gede Bohong


Dina hiji poe wanci pasosore balik ti karebon Si Kabayan jeung Si Iteung aruplek ngawangkong (ngobrol) paduduaan dijero dapur bari nungguan asak sangu.

Bari ngobrol Si Iteung ngasur-ngasur suluh kana jero hawu. Ari Si Kabayan nyarande kana bilik dapur. Leungeuna nyekelan cangkir seng dieusi cai kopi. Dina biwirna napel udud daun kawung. Siga anu keur ngararasakeun kacape.

Keur aruplek ngawangkong ngaler-ngidul, Si Iteung nanya ka Si Kabayan.

"Kang Kabayan, cenah bejana baheula akang kungsi kuliah ? naha enya eta teh?"

"Is, nya puguh we atuh Iteung. Kieu-kieu oge pendidikan mah ku kami dinomer hijikeun." Ceuk Si Kabayan.

"Kuliah dimana kang, kami mah asa cangcaya akang baheula kungsi kuliah?" ceuk Si Iteung bari ngerungkeun tarangna bangun anu teu percaya kana omongan salakina.

Dongeng Si Kabayan Hitut

Anggapan Walanda hitut teh kasehatan. Lamun teurab, teu sopan. Kocapkeun Si Kabayan hayang ngabuktikeun eta perkara. Pok nyarita ka babaturanana ; 
"Cenah ku urang Walanda mah hitut teh dipuji dibagus-bagus. Lamun teurab dianggap teu sopan ?".
"Ari kitu maneh rek kumaha?" Ceuk babaturanana.
"Kuring rek ngabuktikeun bener henteuna, kabeneran di urang aya Walanda kontrak." Ceuk Si Kabayan.


Enya bae, sorena Si Kabayan katembong leumpang babarengan jeung Tuan Walanda kontrak.
Tapi samemehna, Si Kabayan bebekelan heula keur pihituteun. Dahar oge ngahaja poe eta mah lain sangu, tapi kakacangan sabangsa suuk jeung polong. Lian ti eta oge ngahaja ka pamajikannana nitah pangulubkeun hui, anu leuwih kawentar disebut kapsul Malangbong atawa karbit Walasari. Aya oge anu nyebut dodol gebos kana hui teh. Tapi anu pangsohorna mah istilahna teh sordot, kusabab ari sor disuguhkeun ari DOT we... sada dina bujur.

Kocapkeun ti barang leumpang, Si Kabayan geus dedegeng bae ngadedetkeun bujurna supaya hitut. Enya bae, kusabab geus disadiakeun ti anggalna, bujur Si Kabayan disada tarik pisan. "DUUUUUUUUUUT ..." 

Dongeng Pun Boncel


"Tenjo ku sia, naha eta rarapen ngabayak diantep bae? Naha eta nu nguyumbang teu diberesihan? Ngedul siah, henteu geten kana ingon-ingon! Kumaha lamun eta kuda gering?"

"Teu acan bae juragan, apan abdi teh nembe dongkap pisan tas ngarit."

"Wah siah ngalawan bae si ka  dunungan teh, kalah ka hakan bae, ari kana gawe ngedul! Sia moal dibere nyatu ku aing!!!"

"Unggal dinten oge disapuan ku abdi, dalah ayeuna oge bade disapuan deui." sanggem pun Boncel.

Dinten eta yaktos pun boncel henteu dipasihan barang teda, ngongkrong teu kararaban sangu  saremeh.

Enjingna sabada meresihan gedogan pun Boncel mios deui bari manggul sundung bade ngarit ka reuma.

Ku margi kosong beuteung, teu acan kararaban katedaan, manehna ngaraos nahnay nanjak ka pasir teh. Barang dongkap ka mumunggang, gek diuk handapeun waru ngareureuhkeun heula kacape.

Pikirna ngerik taya hinggana, ras emut kana kamalaratan indung-bapana kawuwuh ari gaduh dunungan ku teu aya pisan tinimbanganana.

Dongeng Si Kabayan Ngala Lauk

Geus sababaraha peuting Si Kabayan ngadenge beja,yen tatangga-tatanggana lalintarna aruntung bae. Manehna pohara kabitaeunana, tapi teu boga pakakas.

Sanggeus mikir sakeudeung,manehna manggih akal, tuluy nyarita ka pamajikannana.

"Teung, engke peuting Akang rek ngala lauk ka walungan, kabita ku batur aruntung bae."

 "Majar rek ngala lauk ? Na, rek ku naon ngalana? Teu boga heurap teu boga useup!" tembal pamajikannana haseum.

 "Tong rea omong, maneh nyaho engke peuting dahar jeung beuleum lauk we. Kadieukeun wedang pamere mitoha teh!"




Sunday, April 10, 2016

Dongeng Dewi Sri


Pada suatu zaman, tersebutlah sebuah taman indah nan damai yaitu “Taman Sorga Loka”. Ditempat tersebut berdiam seseorang yang bernama “Sunan Ibu” yang sedang menunggu kehadiran “Dewi Sri Pohaci Long Kancana”. Dewi Sri melaporkan bahwa di di suatu tempat di muka bumi yang bernama “Buana Panca Tengah” belum terdapat “Cihaya” berupa sesuatu kebutuhan hidup umat manusia. Mendengar hal tersebut, Sunan Ibu memerintahkan agar Dewi Sri berangkat ke Buana Panca Tengah.

Saturday, April 2, 2016

Dongeng "Nini Anteh"



Jaman baheula aya budak awéwé ngaranna Nyi Antéh. Karunya budak téh pahatu. Geus teu boga indung da geus maot katarajang malaria teu katulungan.

Sanggeus indungna maot, Nyi Antéh hirupna jadi nunggelis. Jauh ka sintung kapala, lieuk deungeun lieuk lain, henteu indung henteu baraya. Aya gé bapana sanggeus boga deui pamajikan mah, jadi tambélar. Ka anak henteu riksa henteu nyaah. Mun méré dahar gé kumaha ceuk indung téréna, rék dibéré rék henteu.

Monday, March 28, 2016

Dongeng Sunda Wa Kepoh

Dongeng yang dibawakan Wa Kepoh ini setidaknya menjadi kenangan tersendiri bagi urang Sunda kala itu. Bayangkan, selain Persib yang menjadi aspek pemersatu urang Sunda, dongeng ini pun seakan menjadi media keakraban orang Sunda. Dimana-mana orang Sunda hampir semua mengenal dongeng tentang kisah pendekar dari Tanah Sunda 
Ceritanya hampir sama dengan film-film silat waktu itu yang diperankan Advent Bangun dan Barry Prima juga mirip dengan kisah dalam buku silat Kho Ping Ho atau Wiro Sableng. Memang, cerita silat waktu itu sedang tren. Kisah petualangan pendekar, kasih sayang, hingga nilai-nilai kehidupan ada terbungkus rapi dalam kisah dongeng "Si Rawing".
Maklum, waktu dongeng "Si Rawing" mamang masih  sekolah SD, memang seperti sudah kecanduan dengan dongeng "Si Rawing" ini. Bahkan, kami rela ke sekolah membawa radio transistor, dimana kadang batu baterainya habis. Maka, kami rela "mengisi ulang" baterai dengan menjemurnya di atap sekolah. Bahkan guru-guru kami pun kadang bareng-bareng mendengarkan dongeng "Si Rawing" di kantin sekolah. Kita tidak ingin ketinggalan satu episode pun kisah petualangan si Rawing dalam menghadapi musuh-musuhnya. Walaupun waktunya tidak 1 jam full, karena kadang lama diselingi oleh iklan yang kebanyakan sudah di-blocking oleh sponsor utama. Uniknya, iklan sendiri dibawakan oleh Wa Kepoh dengan kepiawaiannya  dengan aneka jenis suara, laki-laki, perempuan, anak-anak, atau suara kakek-kakek.